Aromaterapi Eğitimleri hakkında Derneğimizin Sağlık Bakanlığına yazısı
Aromaterapi; bitkilerin çeşitli organlarında yer alan uçucu yağların hastalıklardan korunmak veya tedavi amacıyla, inhalasyon, masaj, kompres veya banyolar yoluyla uygulandığı bir tedavi yöntemidir.
Aromaterapi ürünleri birçok özel hazırlama ve uygulama şekilleri barındırmaktadır. Uçucu yağlar genellikle bitkilerden elde edilmekte, koku verici ve tat düzeltici olarak kullanılmasının yanında sağlığı koruyucu ve tedaviye yardımcı olarak etkin oldukları bilinmektedir. Uçucu yağlar birçok bileşik içeren konsantre/yoğun bir mozaik olup aromaterapötikler hazırlanırken sıklıkla temel (baz) veya sabit yağlar ile beraber seyreltilerek kullanılmaktadır. Aromaterapi uygulamaları sırasında etkinliği sağlarken ürünlerin ve tedavi şekillerinin güvenli kullanımına çok dikkat edilmelidir.
Ancak son zamanlarda aromaterapi uygulamaları hakkında genellikle sosyal medyadan çoğunlukla da internetten yapılan duyurularla sertifika programları düzenlendiği görülmektedir. Konunun uzmanı olmayan, bilgisiz ve yetkin olmayan kişiler tarafından organize edilen ve tamamen ticari amaçla yapılan bu duyurularda kısa süreli modüller ile aromaterapi konusunda uzmanlık sertifikası verileceği bildirilmektedir.
Ülkemizde sertifika verilmesinin kuralları vardır. Bunlara uymayarak toplum sağlığını tehlikeye atan bu uygulamalar bitkisel ürünlerin zararsız olduğu inancı ile yaygınlaşmakta ve bu kurslara katılan kişiler uzman olarak medyada ticari amaçlı önerilerde bulunmaktadır. Bilgi kirliliğine bağlı olarak meydana gelen yan etkilerin hatta ölümle sonuçlanan vakaların çoğu ne yazık ki toplum tarafından doğru şekilde algılanmamakta ve bu uygulamalar devam etmektedir.
Ülkemizde aromaterapi ile ilgili olarak eczacılık Fakültelerinin verdiği Yüksek lisans diplomalarının yanında herhangi bir yasal sertifika programı yoktur. T.C. Sağlık Bakanlığı’nın fitoterapi sertifika programı içerisinde aromaterapi yer almaktadır.T. C. Sağlık Bakanlığı, Sertifikalı Eğitim Yönetmeliği kapsamında hazırlanan “Fitoterapi” eğitim standartlarında Aromaterapi konusuna ayrılan 2 saat teorik 4 saat laboratuvar uygulamaları eğitimi sonunda bu eğitim programını başarı ile tamamlayan katılımcı için “1-Uçucu yağları tanımlar. 2- Uçucu yağların özelliklerini sayar. 3- Uçucu yağların yapılarını açıklar. 4- Uçucu yağların etkisini açıklar. 5- Aromaterapiyi açıklar. 6- Aromaterapiyi uygular.” İfadeleri kullanılmıştır. Bu kadar kısa bir süre içinde hiçbir katılımcının bu öğrenim hedeflerine ulaşabileceği düşünülemez. Avrupa’da benzer sertifika eğitim programları incelendiğinde Aromaterapi uygulaması yapabilecek kişilerin modüllere bağlı olarak 80-200 saatlik bir eğitimi tamamlaması gerektiği görülmektedir. Buna ek olarak aromaterapi eğitimi verecek kişilerin derin bir farmakognozi bilgisine sahip olması, uçucu yağ içeren bitkilerin botanik özellikleri ve taksonomisi, içerdiği sekonder bileşikler (başlıca terpenler, aldehitler, alkoller, aromatik bileşikler, kumarinler vb.), farmakolojik etkileri, analizleri (İTK, GC, HPTLC vb.) hakkında altyapıya sahip olmaları gerekmektedir. Ayrıca taşıyıcı yağlar ve uçucu yağların uygulama yolları, diğer ilaçlarla etkileşimleri ve kullanım esnasında dikkat edilmesi gereken hususları da vurgulayabilmeleri önemlidir.
Aromaterapi uygulamaları tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de giderek yaygınlaşmaktadır. Bu konuda uzmanlaşmaya çalışan insanların fitoterapide olduğu gibi aromaterapide başlı başına uzman olmaları gerekmektedir. Diplomanın zor ve akademik bir süreç olması nedeniyle aromaterapi sertifika programlarına gereksinim olduğu açıktır. Bu nedenle Sağlık Bakanlığımızın GETAT programı çerçevesinde yapmakta olduğu sertifika programlarına aromaterapiyi de eklemesi ülke menfaatleri ve toplum sağlığı için uygun olacaktır.
Bu konuya ilgi duyan başta hekimler ve eczacılar olmak üzere birçok sağlık mensubunun olduğu ve eğitim almak istedikleri bilinmektedir. Bakanlığımızın bu konuda ivedi olarak çalışmalara başlayarak sadece ticari kaygı ile planlanmış olan benzer programlara izin vermemesi ve fitoterapi programına benzer şekilde planlanacak bir aromaterapi sertifika programını hayata geçirmesi için akademisyenlerin oluşturduğu Farmakognozi ve Fitoterapi Derneğimiz her türlü bilimsel desteğe hazırdır.
Bilgilerinize saygılarımla arz ederim.
FFD yönetim Kurulu adına
Prof. Dr. A.Ahmet Başaran
Başkan